Bram Moszkowicz

Neêrlands meest bekende advocaat

Daan Dams

Neêrlands meest bekende advocaat heeft al vele beroemde en beruchte mensen onder zijn clientèle gehad. Hij was onder andere de advocaat van Desi Bouterse, Willem Endstra, Willem Holleeder, Geert Wilders, Patty Brard en Robin van Persie. Door flaters die hij zelf is begaan is hij tegenwoordig echter geen advocaat meer. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Kort na de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog bouwt de joodse Max Moszkowicz vanaf de grond een advocatenimperium op in Nederland met kantoren in Maastricht en Amsterdam, uiteindelijk zou Bram de vestiging in Amsterdam gaan leiden. Voor ons land was een dergelijk advocatenbureau opmerkelijk en het groeide dan ook al snel uit tot het bekendste en meest gerenommeerde bureau van Nederland.

Op 26 juni 1960 wordt Abraham Maarten Bram Moszkowicz geboren. Net zoals zijn vader en drie broers David, Max Jr. en Robert wilde Bram rechten gaan studeren. Na eerst zijn jeugd doorgebracht te hebben bij zijn vader in Maastricht vertrekt hij naar Amsterdam waar hij rechten gaat studeren. In Amsterdam waren er maar weinig zuiderlingen en hiermee viel Bram natuurlijk erg op. Tijdens zijn studie stond hij al bekend om zijn nette taalgebruik en formele kledingstijl: een net pak met gelakte schoenen. Zelden werd Moskowicz informeel gekleed op de universiteit gespot.

Op inhoudelijk gebied viel de jonge Moszkowicz echter totaal niet op volgens één van zijn docenten. Niemand had in Amsterdam de indruk dat het een enorm slimme jongen was met een glorieuze toekomst in zicht. Dit wordt door Moszkowicz zelf ook bevestigd in zijn boek; “De studie is allemaal maar theoretisch. Ik moest het hebben van de praktijk, van mijn vader. Wat ik van mijn vader heb geleerd heeft meer inhoud dan de hele opleiding in Amsterdam bij elkaar”. Hij ging dan ook zo vaak mogelijk naar de pleidooien van zijn vader luisteren. In 1984 studeerde Bram af en mocht hij zich mr. Moszkowicz gaan noemen.

Mr. Moszkowicz

Als advocaat heeft Moszkowicz in de tijd van 1984 tot 2003 heel wat cliënten verdedigd. Elk jaar dat hij langer in het vak zat groeide en groeide zijn carrière almaar groter, bekender en sterker. In 2003 kwam daar echter verandering in toen hij Desi Bouterse ging verdedigen.

Bouterse werd cliënt bij Bram nadat zijn vader Max weigerde om Bouterse te verdedigen. Deze weigering kwam voort uit Max’ vriendschap met de Haagse strafpleiter Gerard Spong. Spong kwam zelf ook uit Suriname en was nauw bevriend met de slachtoffers van de Decembermoorden. De moorden waarvan Bouterse tot op heden nog steeds van verdacht wordt. De verdediging van Bouterse zelf zou voor Moszkowicz geen problemen opleveren. Echter het filmpje dat bij het programma NOVA op televisie verscheen waarop Moskowicz op uiterst amicale wijze met Bouterse omging zou wel problemen op gaan leveren. In het filmpje verschenen Moskowicz en Bouterse met elkaars armen over de schouder en later ook dansend op de dansvloer van hotel Torarica in Paramaribo. Bram Moszkowicz heeft dit echter altijd ontkend, volgens hem waren de beelden verdraaid, hij zou met een vrouw aan het dansen zijn toen Bouterse er plotseling bij kwam staan. De verslaggevers van NOVA hebben dit echter altijd ontkend, volgens hen was het juist precies andersom, Moszkowicz zou bij Bouterse zijn gaan staan. De opstelling van Moskowicz is hem op veel kritiek komen te staan. Ook toen hij op 10 februari 2011 te gast was in College Tour, maakte hij bezwaar tegen het uitzenden van de ‘dansbeelden’. Hij was bereid om over het incident te praten maar mocht het programma besluiten om de fragmenten uit te zenden dan zou Bram de opnames direct verlaten. Na overleg tussen de redactie en presentator Twan Huys werd besloten om de beelden toch niet uit te zenden.

In 2007 komt Moszkowicz opnieuw negatief in het nieuws. Ditmaal in verband met de rechtszaak omtrent topcrimineel Willem Holleeder. Het zou namelijk zo zijn geweest dat Holleeder de vastgoedhandelaar Willem Endstra (in 2004 vermoord) af heeft geperst en omdat Moszkowicz vroeger de advocaat van Endstra was viel de combinatie Endstra-Holleeder niet lekker. Er kwam zelfs een klacht van de erfgenamen van Willem Endstra die er voor zou moeten zorgen dat Moszkowicz niet meer op legale wijze advocaat mocht zijn van Willem Holleeder. De hoofdredacteur van de Quote, Jort Kelder, steunde deze erfgenamen en ging zelfs zo ver door de advocaat en zijn cliënt Holleeder ‘maffiamaatjes’ te noemen. In een uitzending van het radioprogramma Stand.nl op 26 januari 2007 was Kelder aan het woord:

“… mijn inspiratie om hier hard op in te schieten was eigenlijk omdat ik … twee dagen voor de dood van die Endstra, die vermoorde vastgoedman, met hem gesproken heb en toen zei hij: Het is toch ongelooflijk die Moszkowicz speelt dubbelspel, die was toen al heel goede maatjes in het vriendschappelijke met die Holleeder, die lijkt uit de stukken de man is die altijd Endstra afperste. … Ja kijk, dat zijn gewoon maffiamaatjes. Dat zijn vriendjes geweest altijd. …”

Moszkowicz stelde zich erg gekwetst te voelen en in zijn eer als advocaat aangetast te zijn, hij spande op deze uitspraken van Kelder een kort geding aan. De rechter deed de uitspraak waarbij alle vorderingen van Bram Moszkowicz werden afgewezen. De door Kelder geuite beschuldigingen zouden voldoende steun vinden aangezien alle omstandigheden erop wezen dat de verhouding tussen Moszkowicz en zijn cliënten Holleeder en Endstra verder ging dan een strikt zakelijke relatie.
Enkele dagen na de uitspraak van het gerecht legde Moszkowicz de verdediging van Holleeder neer en ging hij in beroep tegen de uitspraak. Het gerechtshof oordeelde uiteindelijk dat de door Kelder gebezigde uitlating ‘maffiamaatje’ als onrechtmatig werd aangemerkt. Alle vorderingen van Moszkowicz, met onder meer een schadevergoeding, werden afgewezen en hij werd tevens veroordeeld tot het betalen van de gerechtskosten.

Een lange tijd blijft het stil, zijn naam wordt weer ietwat gezuiverd en na een aantal goed aflopende zaken is Moskowicz weer helemaal terug van weggeweest. Zijn comeback wordt al helemaal versterkt als Moskowicz opnieuw een internationale rechtszaak bijwoonde. Ditmaal treedt hij op als verdediger van Geert Wilders, welke werd verdacht van haat zaaien en discriminatie. Het proces ging vooral om de uitspraken in een column van Wilders waarin hij de islam als een fascistische ideologie neerzet en de Koran wil verbieden. Zijn uitspraken staan dus vast en zijn in principe strafbare feiten, men dacht dus dat Moszkowicz het moeilijk zou krijgen om zijn cliënt te verdedigen. Het lukte Moszkowicz echter wel om Wilders vrij te krijgen, hij richtte zich namelijk niet op de vraag of Wilders inderdaad gediscrimineerd had maar op de vraag of hij een eerlijke kans had in het proces. Deze tactiek leidde tot enkele ongeoorloofde uitspraken van het Openbaar Ministerie, wat weer voor voldoende verweermateriaal voor Moszkowicz zorgde zodat op 23 juni 2011 Wilders vrij werd gesproken.

Het einde van een carrière

Het Hof van Discipline besluit Moszkowicz op 23 april 2013 definitief uit zijn ambt te zetten. Dit hof is een Nederlands hof dat de klachtzaken behandelt over advocaten in hoger beroep, welke aanvankelijk in een Raad van Discipline zijn behandeld. Moszkowicz mag vanaf dan de meester titel dus niet meer voeren. De neergang van zijn carrière begon al in 2011 net nadat hij Wilders vrij had gepleit.

In juli 2011 publiceert het NRC Handelsblad over de problemen van Moszkowicz met de fiscus. Hij heeft een boete en een naheffing gekregen en zou voor meer dan een miljoen euro aan belasting ontdoken hebben. Aan de hand van dit artikel wordt door Deken Germ Kemper in september 2011 een onderzoek naar de praktijkvoering van Bram Moszkowicz gestart. Dit onderzoek richt zich onder meer op de contante betalingen en een aantal individuele zaken die ex-cliënten van Moszkowicz hebben gemeld. Een klein jaar later meldt Kemper dat hij de kwestie Moszkowicz voor gaat leggen aan de tuchtrechter, de Raad van Discipline, in Amsterdam. Bram blijft zelf weg bij de Raad van Discipline, hij laat zich vertegenwoordigen door de advocaat Gabriël Meijers. Volgens Moszkowicz zou zijn aanwezigheid in strijd zijn geweest met de geheimhoudingsplicht die hij als advocaat heeft. Deken Kemper vraagt een jaar schorsing waarvan een half jaar voorwaardelijk.

In oktober 2012 buigt de rechtbank in Haarlem zich over de belastingzaak. Deze wordt later in het jaar geschikt. Moszkowicz maakt echter wel zijn opwachting bij de behandeling van een volgende tuchtzaak. Deze zaak draait om het beledigen van de rechter Marcel van Oosten, de voorzitter van de rechtbank die de zaak Wilders behandelde. Deze beledigingen werden in een kranteninterview opgeschreven. De Raad van Discipline schrapt hierop Bram Moskowicz van het tableau, dus is hij geen advocaat meer, omdat hij door stelselmatig negeren van gedragsregels het aanzien van de advocatuur heeft geschaad. Moskowicz gaat in beroep en mag daardoor nog als advocaat blijven werken. Een maand later doet een ex-cliënt van Moszkowicz aangifte wegens verduistering, valsheid in geschrifte en oplichting, Justitie gaat hier niet op in. In februari 2013 verschijnt Moszkowicz eindelijk bij het Hof van Discipline om in hoger beroep te gaan tegen zijn levenslange schorsing. Hij erkent fouten, belooft beterschap en vraagt de tuchtrechter hem zijn meesters titel te laten behouden. Het hof besluit echter anders, het vindt namelijk dat Moszkowicz de regels veel te vaak heeft overtreden en het besluit daarop om Moszkowicz uit het ambt te zetten.

Op dit moment is Bram Moszkowicz dus geen advocaat meer. Toch zullen we hem in de toekomst nog genoeg tegen komen. Vooral op de televisie, op dit moment is hij nog geregeld terug te vinden bij RTL Boulevard. Dat hij daarnaast niet vies is van een beetje zelfspot werd duidelijk toen de ex-advocaat de slotaflevering van het PowNews presenteerde. Hij had de weddenschap met Rutger Castricum gemaakt dat als hij geschrapt zou worden als advocaat, hij een avond het nieuws zou presenteren. Hij hield zich aan het woord en hij presenteerde daar ook zijn eigen ondergang. Moszkowicz mag op dit moment dan wel geen advocaat meer zijn; ingangen heeft hij nog genoeg en we zullen hem dan nog lange tijd blijven zien.

Publicatie verschenen in Simon Ster 44.5